Nano bạc và một số ứng dụng y tế

NANOCMM TECHNOLOGY

1. GIỚI THIỆU

Bạc đã được sử dụng để điều trị các bệnh y tế trong hơn 100 năm do đặc tính kháng khuẩn và kháng nấm tự nhiên. Các hạt nano bạc có kích thước từ 1-100 nm. Chúng có diện tích bề mặt tương đối lớn, tăng khả năng tiếp xúc với vi khuẩn hoặc nấm và cải thiện đáng kể hiệu quả diệt khuẩn và diệt nấm của nó.

Khả năng kháng khuẩn được ghi nhận đối với một số loại nguy hiểm như: Vi khuẩn gram âm bao gồm các chi

• Acinetobacter (Vi khuẩn Actinobacillus pleuropneumoniae gây bệnh viêm màng phổi, vi khuẩn Acinetobacter baumannii gây viêm màng não, nhiễm trùng máu, viêm phổi có thể kháng nhiều loại kháng sinh…)
• Escherichia (Escherichia Coli hoặc E.coli là loại vi khuẩn gây bệnh phù đầu (triệu chứng mắt sưng, trán sưng), tiêu chảy)
• Pseudomonas (Pseudomonas aeruginosa vi khuẩn gây ra nhiễm trùng máu, nhiễm trùng đường hô hấp, đường tiết niệu, viêm phổi..)
• Salmonella (Salmonella choleraesuis và Salmonella typhisuis gây bệnh phó thương hàn với triệu chứng phân bón lọn như phân dê giai đoạn cuối mới tiêu chảy)
• Vibrio ( alginolyticus; V. anguillarum; V. ordalii; V. salmonicida, V. parahaemolyticus, V. harvey, V. vulnificus gây nhiễm trùng máu, đỏ thân ở tôm cá. Vibrio cholerae làm nhiễm trùng đường tiêu hóa từ đó gây ra bệnh thổ tả trên lợn)

trong khi các vi khuẩn gram dương bao gồm các chi như

• Clostridium (Clostridium perfringens gây viêm ruột, nhiễm độc tố ruột gây xuất huyết sau đó tử vong)
• Enterococcus (Enterococcus faecalis và  faecium gây ra một loạt các bệnh nhiễm trùng, bao gồm viêm nội tâm mạc, viêm đường tiết niệu, viêm tuyến tiền liệt, nhiễm trùng trong ổ bụng, viêm mô tế bào, và nhiễm khuẩn vết mổ cũng như bệnh nhiễm trùng huyết.
• Listeria (Vi khuẩn Listeria monocytogenes gây nhiễm trùng huyết, rối loạn tiêu hóa, hấp thu, hoặc gây viêm màng não, viêm não)
• Staphylococcus (Staphylococcus hyicus, Staphylococcus aureus, Staphylococcus saprophyticus gây viêm da ở lợn)
• Streptococcus (Vi khuẩn Streptococcus gây viêm màng não đến thể nhiễm trùng máu, viêm đa thanh dịch, viêm khớp, viêm nội tâm mạc, viêm phổi)

Khả năng diệt hoặc ức chế một số vi rút:

• Vi-rút tiêu chảy ở lợn (PEDV),
• Vi-rút viêm dạ dày lây truyền qua đường tiêu hóa (TGEV),
• Arterivirus gây Bệnh tai xanh trên heo,
• Virus thuộc họ Asfarviridae gây dịch tả lợn châu PhI,
• Virus WSSV gây đốm trắng trên tôm
• Virus viêm gan B, viêm gan C, virus HIV

Nano bạc là một yếu tố hiệu quả và nhanh chóng chống lại nhiều loại nấm thông thường, bao gồm các chi như Aspergillus, Candida và Saccharomyces.

2. CƠ CHẾ DIỆT KHUẨN VÀ MỘT SỐ VIRUS:

 Cơ chế diệt khuẩn: Bạc nano khi tiếp xúc với vi khuẩn và nấm sẽ tác động đến quá trình chuyển hóa tế bào và ức chế sự phát triển của tế bào. Bạc nano ngăn chặn quá trình hô hấp, chuyển hóa cơ bản của hệ thống chuyển điện tử và vận chuyển chất nền trong màng tế bào vi sinh vật. Bạc nano ức chế sự nhân lên và phát triển của những vi khuẩn và nấm gây nhiễm trùng, mùi, ngứa và lở loét.

Cơ chế diệt virus: hoạt động chống vi-rút của hạt nano xuất phát từ khả năng liên kết với glycoprotein của vỏ bọc virus và ức chế virus bằng cách liên kết với các vùng liên kết disulfide của virus. Bên cạnh sự tương tác ngay lập tức với glycoprotein của bề mặt virus, AgNP cũng có thể xâm nhập vào tế bào và hoàn thành hoạt động chống vi-rút của chúng thông qua tương tác với các axit nucleic của virus.

Hơn nữa, cũng có ý kiến cho rằng các hạt nano bạc cũng có thể ức chế sự sản xuất RNA virus và virion ngoại bào trong ống nghiệm. Và người ta thường hiểu rằng Ag, dưới nhiều hình thức khác nhau, làm bất hoạt virus bằng cách làm biến tính enzyme thông qua các phản ứng với các nhóm sulfhydra, amino, carboxyl, phosphate và imidazole..

3. MỘT SỐ ỨNG DỤNG Y TẾ
   • Rửa vết thương hở

Vết thương do té ngã, va chạm, bị cắt bởi vật nhọn, bị bỏng… gây ra cảm giác đau rát khó chịu và có nguy cơ gây nhiễm trùng, hoại tử. Thông thường để khử trùng vết thương hở người ta thường dùng thuốc tím, PVP iodine, Oxy già (H₂O₂), cồn…Tuy nhiên, khi sử dụng các chất kể trên thường gây ra cảm giác cực kỳ đau rát khó chịu.

Ngoài ra, các chất diệt khuẩn có tính oxy hóa như Thuốc tím, PVP iodine, Oxy già vừa tiêu diệt vi khuẩn lại vừa gây chết tế bào lành do sinh ra các gốc tự do vậy nên vết thương lâu lành hơn. Các chất dễ mất tác dụng như oxy già, cồn cũng có thể khiến vết thương bị tái nhiễm khuẩn…

Nano bạc được biết đến với khả năng diệt khuẩn phổ rộng, an toàn, không gây cảm giác đau rát, không sinh ra gốc tự do và khả năng tạo màng sinh học rất nhanh do vậy vết thương được khử trùng bằng nano bạc khô nhanh hơn các chất khử trùng truyền thống.

Bên cạnh đó, hạt nano bạc không bị phân hủy bởi ánh sáng, không bị bay hơi như cồn hay oxy già. Thời gian tồn tại đủ lâu giúp kiểm soát sự tái nhiễm khuẩn tốt hơn

Cách dùng:

Lấy 100 ml nano bạc 1000 ppm cho vào 1 lít nước sạch và khuấy đều đến khi tan hoàn toàn. Thu được dung dịch màu cam của nano bạc 100 ppm.

Sử dụng dung dịch để rửa vết thương, sau đó dùng băng gạc để băng vết thương lại. Nhỏ dung dịch nano bạc lên băng gạc tại vị trí vết thương giúp vết thương màu lành và không bị trầy xướt đến khi vết thương lành hẳn.

Đặc biệt hiệu quả cho các vết thương ở bàn chân ở các bệnh nhân đái tháo đường

• Nano bạc khử mùi hôi chân, hôi nách, nấm chân

Chân và nách là 2 vị trí dễ đổ mồ hôi, mồ hôi chứa muối khoáng và protein. Độ ẩm cao kèm với chất dinh dưỡng là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Vi khuẩn ăn protein và thải ra các khí như H₂S, NH₃… là những tác nhân chính gây mùi khó chịu.

Trên thị trường cung cấp các sản phẩm có mùi thơm để áp chế mùi hôi. Cách làm này chỉ làm vấn đề trở nên tồi tệ hơn. Hoặc các tác dụng phụ đi kèm như áo bị ố vàng…

Nano bạc tiêu diệt vi khuẩn, ức chế không cho vi khuẩn phát triển từ đó cắt nguyên nhân gây mùi. Các hạt nano bạc không bị mất đi mà bám lại trên da giúp tiêu diệt và ức chế hiệu quả vi khuẩn kéo dài 24-48h.

Cách dùng:

Lấy 500 ml cồn 98% cho vào 500 ml nước sạch, lắc đều cho cồn tan vào nước hoàn toàn. Sau đó thêm từ từ 20 ml dung dịch nano bạc 1000 ppm vào và khuấy đều cho tan hoàn toàn. Thu được 1 lít dung dịch nano bạc 20 ppm có màu vàng chanh.

Việc bổ sung thêm cồn giúp làm khô nhanh tránh cảm giác ẩm ướt khó chịu

Sử dụng dung dịch nano bạc 20 ppm đó để xịt lên nách, xịt vào giày, vớ (tất) và lòng bàn chân. (Tắm, rửa chân trước khi sử dụng để loại bỏ bào tử nấm khuẩn có sẵn sẽ đạt hiệu quả cao hơn).

• Nano bạc điều trị các triệu chứng của bệnh trĩ

Bệnh nhân trĩ thường gặp cảm giác đau rát, ngứa ngáy, thậm chí là chảy máu. Nguyên nhân là do vùng xung quanh vết thương bị nhiễm khuẩn.

Vi khuẩn tiết ra enzyme để phân hủy protein các enzyme thông thường có tích acid. Mật độ vi khuẩn càng lớn thì tính aicd càng cao. Gây ra sự tổn thương da, gây ra cảm giác đau rát, ngứa ngáy khó chịu.

Để ức chế vi khuẩn phát triển có thể sử dụng nano bạc để xịt trực tiếp vào sau khi đi vệ sinh.

Cách dùng:

100 ml nano bạc 1000 ppm pha với 1 lít nước sạch và khuấy đều cho đến khi tan hoàn toàn. Thu được dung dịch nano bạc 100 ppm có màu cam.

Sử dụng sau mỗi lần đi vệ sinh sẽ giúp giải quyết hiệu quả các triệu chứng này.

• Nước súc miệng nano bạc

Sử dụng nước súc miệng giúp ngăn ngừa sâu răng và giảm bị hôi miệng. Các nước súc miệng hiện tại thường sử dụng tinh dầu có mùi thơm để giúp khử mùi hôi miệng (tinh dầu bạc hà, quế, sả chanh…)

Thông thường các chất diệt khuẩn rất hiếm được sử dụng trong nước súc miệng, vì mối lo ngại ảnh hưởng đến sức khỏe.

Nano bạc an toàn được WHO sử dụng để khử trùng nước uống 100 microgram/mL (100 ppm).

Cách dùng:

Cho 100 ml nano bạc 1000 ppm vào 1 lít nước muối sinh lý 0.9% và khuấy đều cho tan hoàn toàn. Sử dụng để súc miệng hàng ngày giúp ngăn ngừa sâu răng, loại bỏ mùi hôi miệng